Wilhelminapark

Het Wilhelminapark

Het begon allemaal met de aankoop van land in 1852 door de kerkvoogden uit kavels van de boerderijen Abbema en Wytsma aan de Grousterdyk (nu Stationsweg). Het aangekochte land was plaatselijk bekend als “De Terp”. Het plan was om op een deel van dit land een nieuw kerkhof aan te leggen en dat kwam er ook in 1860. In 1892 is er sprake van de aanleg van een plantsoen dat moest komen op het overgebleven stuk land, achter het kerkhof.

De kerkvoogden vroegen de toen bekende tuinarchitect Gerrit Vlaskamp uit Hurdegaryp om een ontwerp te maken. Lambertus Vlaskamp, de vader van Gerrit, had jaren samengewerkt met de beroemde tuinarchitect Lukas Pieters Roodbaard (1782-1851).

Het ontwerp van het plantsoen had veel kenmerken van de Roodbaardstijl en Vlaskamp is er goed in geslaagd om op het overgebleven stuk grond een tuin te maken, die bij de bezoeker als groot en ruim overkomt, zoals Roodbaard dat ook zo goed kon.

Op 6 mei 1893 hadden de kerkvoogden kruiwagens, scheppen en 23 werklieden klaar staan. Om tien uur arriveerde Vlaskamp met de trein en “It giet oan”. Al een aantal jaren later, toen planten, struiken en bomen meer volgroeid waren, bood het park al een prachtige aanblik. Een mooi ijzeren hek bij de ingang met vlak daarnaast de woning van de tuinman verleende toegang tot het park.

In 1898 werd Wilhelmina, 18 jaar oud, op 31 augustus ingehuldigd als koningin. Dat werd, ook in Grou, feestelijk gevierd. Hoogtepunt, om 14.30 uur, was het planten der “koninginnelinde” in het Wilhelminpark. Om de boom werd een mooi gietijzeren hek geplaatst.

Voor het eerst lezen we hier van de naam Wilhelminapark. De kerkvoogden hadden bij het Hof gevraagd of die naam mocht worden gegeven aan het park. En dat werd toegestaan. De Grouster architect Sikke Siebes Koldijk (1861-1927) ontwierp een poort waar de naam ‘Wilhelminapark‘ in gouden letters op kwam te staan.

Een volgend hoogtepunt volgde in 1904. Toen werd op initiatief van Jacob Hepkema, uitgever van de Hepkema’s Krant, het beeld onthuld van doctor Eeltsje Hiddes Halbertsma. Eigenaar werd ‘It Selskip foar Fryske taal en skriftkennisse’. Eenieder die langs de statige Grousterdyk, met zijn mooie hoge bomen, het dorp binnen kwam stond oog in oog met Eeltsje.

Aan de Kade legden vele rondvaart- en plezierboten aan. De mensen brachten een bezoek aan het dorp, liepen naar de Grousterdyk om het standbeeld van Eeltsje te bekijken en om een wandeling te maken in het park. Begin vorige eeuw gold het Wilhelminapark als één van de mooiste dorpsparken in Fryslân met zijn mooie poort, in buste van Wilhelmina, de koninginnelinde, een spiegelbol, de sierlijke vijver met z’n beide bruggetjes enzovoorts.

Helaas zou het niet zo blijven.

In 1922 zag de gemeente Idaarderadeel al aankomen dat er ruimtegebrek zou komen op de begraafplaats en stelde aan de kerkvoogden voor een deel van het park te gebruiken voor uitbreiding van het kerkhof. De kerkvoogden weigerden hiervoor toestemming, maar boden tegelijkertijd het park aan de gemeente aan. En op 14 januari 1923 kwam aldus het park in handen van de gemeente.

De uitbreiding van de begraafplaats nam een flinke hap uit het park.

Het park ging in de jaren erna steeds verder achteruit en het ontwerp van Vlaskamp werd geweld aangedaan en vervaagde meer en meer. De sierlijke vijver, de slingerpaadjes, de bloemperkjes, alles werd rechtgetrokken.

Het ‘Selskip’ wilde ook afstand doen van het standbeeld van Eeltsje. In 1962 was het standbeeld al eens (te ver naar achteren) verplaatst door de verbreding van de Grousterdyk. Op 15 april 1964 werd bij besluit van de gemeenteraad het beeld van het ‘Selskip’ overgenomen.

Hieronder een foto van vóór de renovatie.

Foto: Richard Brinkman

In het begin van de 21e eeuw was het park – na jarenlange verwaarlozing – ernstig verpauperd. Een doorn in het oog van vele Grousters. Vrijwilligers besteedden gedurende enkele jaren vele dagen aan het fatsoeneren van de wildernis. Maar er moest meer gebeuren.

In 2012 werd door de Stichting Wilhelminapark de aftrap gegeven voor een grondige aanpak van het park. Na de gemeentelijke herindeling, in 2014, heeft de Gemeente Leeuwarden de plannen direct omarmd. Het eindresultaat mag er zijn. De allure is terug en het park is weer een fijne plek voor iedereen. De ‘slingervijver’ met een prachtige brug als blikvanger is terug in het park. Mooie zichtlijnen en doorkijkjes maken het park weer afwisselend en spannend. Het nieuwe Wilhelminapark is geïnspireerd op het oorspronkelijke ontwerp van Gerrit Vlaskamp.
 

Wethouder Friso Douwstra heeft op vrijdag 9 juni 2017 het vernieuwde Wilhelminapark feestelijk geopend.