Brandspuiten- en brandkastenfabriek Van der Ploeg

Brandspuiten- en brandkastenfabriek Van der Ploeg

Het bedrijf werd in 1835 gesticht als grofsmederij door Tjalke van der Ploeg, zoon van de toenmalige Doopsgezinde predikant Johannes Aeschinus van der Ploeg. Al gauw legde men zich eveneens toe op de fabricage van brandkasten en brandspuiten. Met de komst van Tjalke’s zoon Jelle in de directie, kwam de fabricage hiervan centraal te staan. Kwaliteit stond ook hier voorop. De derde generatie, in de persoon van Jelle’s zoon Hidde Wibius, begon met de productie van apparaten voor de opkomende coöperatieve zuivelfabrieken. Een periode van bloei volgde. Het bedrijf was gevestigd aan de Waachshaven, achter zeilmakerij De Vries. In december 1899 is de fabriek afgebrand.

Het weekblad Frisia van 16 december 1899 bericht daarover:

De brandspuitenfabriek en machinerieën van de  firma J. & H.W. van der Ploeg stond in lichterlaaie. In betrekkelijk korten tijd brandde alles en aan blusschen en redden viel niet te denken, zodat de inmiddels aangerukte spuiten en de slang op de brandkraan en de kraan van de waterleiding zich bepaalden tot het behoud der belendende percelen. De fabriek staat toch tusschen een woonhuis en pakhuizen en is daarvan slechts door een smal steegje  gescheiden. Gelukkig waaide er slechts een flauw koeltje uit ’t zuidzuidwesten en bleven de belendende panden gespaard. De spuiten bewezen uitstekende diensten evenals de brandkraan van de waterleiding. Omtrent de oorzaak is niets bekend.  

Al in juni 1900 werd een nieuwe fabriek in gebruik genomen. Deze werd gebouwd aan de Stationsweg, op de plaats waar nu de Jumbo-supermarkt is gevestigd. 

Omdat een meer centrale ligging in het land steeds noodzakelijker werd, verhuisde de fabriek in 1917 naar Apeldoorn. De verbindingswegen naar het noorden waren in die tijd slecht te noemen. In het centrum van het land kon het bedrijf veel gemakkelijker en efficiënter de markt bedienen. Grou verloor zo een mooi bedrijf en werkgelegenheid voor dertig mensen.

Behalve de woning op nummer 40, resteert er niets meer van de gebouwen. In de jaren 1917-1918 zijn, in verband met schaarste aan brandstof door de oorlogssituatie, ook alle houten funderingspalen uit de grond gehaald. Het rijtje woningen (de fabrykshuzen) aan de Stationsweg, nummer 44 t/m 52, bestemd voor werknemers van Van der Ploeg, ging later over naar de zuivelfabriek.

Bron: “Meer dan hout en ijzer”, B. Lageveen en E.  van der Noord (2012)