Halbertsmahûs

Het Halbertsmahûs is gebouwd in 1837 in opdracht van Binnert Hiddes Halbertsma, koopman te Grou, op de plaats waar het geboortehuis de gebroeders Halbertsma heeft gestaan. Vanaf 1898 werd het pand ruim tachtig jaar gebruikt als postkantoor van Grou. Daarna werd het een zeilmakerij en later een witgoedwinkel annex woonhuis.

Woonhuis ca 1880

Woonhuis ca 1880

Postkantoor ca 1900. De voordeur is naar rechts verschoven
Postkantoor ca 1900 
Postkantoor ca 1910
Postkantoor ca 1930. De voordeur is naar de nieuwe aanbouw verschoven.

De gevelstenen van Joost en Eeltje Halbertsma.

Postkantoor ca 1955

De Halbertsma’s en Grou zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In 2016 was het 125 jaar geleden dat Halbertsma’s fabriek voor houtbewerking werd opgericht. Nog bekender in Friesland zijn de literaire activiteiten van de broers Eeltsje en Joast Hiddes Halbertsma. Zij kunnen tot de beroemdste Friezen uit de 19e eeuw worden gerekend.

De beide broers zijn vooral bekend door hun boek “Rimen en Teltsjes”, een bestseller in de Friese literatuur. Om hun herinnering in ere te houden heeft het bestuur van het “Selskip for Fryske tael en skriftekenisse” (ook bekend als het Ald Selskip) in de gevel van het huis van hun neef Hidde aan het huidige Halbertsmaplein portretbustes laten plaatsen. De eerste, voor Eeltsje, in 1875. Die voor Joost Halbertsma volgde in 1879 (de linker buste). De maker was W.B.G. Molkenboer, tekenleraar aan de H.B.S. in Leeuwarden. Ter ere van de onthulling werden in Grou de zogenaamde ‘stientsjefeesten’ gehouden.

In 1879 is in de herberg van Durk Dorhout in Grou een Friestalige overeenkomst voor de notaris opgesteld. Daarbij is bepaald dat het Selskip eigenaar van de portretbustes zou blijven en dat “it earestiennen bljuwe meije for de Broarren Halbertsma”. Ze mochten niet “besmodze en fersutere” raken.

Het bestuur heeft toen jhr. Frans Julius Johan van Eysinga, raadsheer in het Gerechtshof en later voorzitter van de Eerste Kamer gevraagd om als één van de getuigen op te treden. Ter herinnering stuurde men hem een foto van het huis met op de achterzijde een korte dankbetuiging in het Fries. Deze luidde:

“In lyts oantinken for it Hearscip jhr. mr. F.J.J. van Eysinga oan de 28e maeije 1879, do ’t hy by de oerienkomste oer de Earestienen fen dr. Eeltje en Dr. Joost H. Halbertsma as tsjûge tsjinje woe”.

De foto en de genoemde informatie is afkomstig uit respectievelijk het archief van de familie Van Eysinga en handschriften uit de voormalige Provinciale Bibliotheek.

Bron: Tresoar: https://www.tresoar.nl/ontdek/Grou-en-de-Halbertsma-s-/Pages/HomePage.aspx